Kratki prikaz najvažnijih uzoka pada Zapadnog rimskog carstva
Za razliku od većine carstava čija je propast nastupila relativno brzo usled pojedinačnih uzroka (suša, kuga,...), na pad Rimskog carstva je uticalo više faktora, koji su delovali više stotina godina.
Osnovni uzrok pada je verovatno bila sama veličina Carstva. Velika imperija podrazumeva i duge granice koje treba braniti, posebno u svetu punom ljubomornih suseda i nemirnih siromašnih naroda. Rimsko carstvo je bilo izloženo pritiscima (obično istovremenim) iz različitih pravaca - nomadskih plemena na konjima iz azijskih stepa, germanskih plemena iz današnje severne i centralne Evrope, Berbera iz severne Afrike.
Problem se mogao rešiti jedino velikom i skupom armijom koja bi delovala kao faktora odvraćanja ili podmićivanja eventualnog napadača. Kada se tome doda i ekonomija koja se nije zasnivala na proizvodnji, već prvenstveno na uvozu, održavanje masivnog odbrambenog sistema sigurno vodi u visoku inflaciju. Rimski denarijus je 98. godine sadržao 93% srebra, da bi 270. godine taj procenat spao na 0.02.
Politička nestabilnost je bila dodatni problem: 68. godine promenjena su čak četiri imperatora; dok je 238. godine ovu titulu imalo ili je delilo osam različitih osoba. Rimska vojska je postala glavni faktor u izboru prvog čoveka imperije, mada je i ona često bila podeljena na neprijateljski nastrojene formacije. Zahvaljujući ukorenjenoj birokratiji čak je i državna uprava uspevala da opstane, pa čak i da izvlači koristiod stalne borbe za vlast.
Rimski imperatori su povremeno pokušavali da reše problem glomazne države putem deobe vlasti i kontrole. Imperator Dioklecijan je tako 293. godine proglasio sebe imperatorom istočne, a jednom od svojih generala imperatorom zapadne polovine Carstva. Oba imperatora su imala titulu Avgust, a svaki od njih je imao zamenika koji je nosio titulu Cezar.
Ova tetrarhija je trajala do 324. godine, kada je jedan od Dioklecijanovih naslednika, Konstantin, odlučio da reši problem na sopstveni način. Nakon Konstantinove smrti 337. godine bilo je još nekoliko pokušajauvođenja kovladara sve do 395.godine, kada je imperija definitivno podeljena na dva dela.
Podela je, međutim, izvedena kasno. Različite grupe varvara su već upale u pojedine delove Carstva. Njihove pljačke su trajale više odjednog veka, a godine 410. opljačkan je i grad Rim. Propast Carstva odlagana je sve do 476. godine savezima koji su sklapani između Istočnog rimskog carstva i pojedinih osvajača.
Te godine došlo je do pobune germanskih snaga koje su se borile pod rimskom komandom - Germani su smatrali da nije bio ispoštovan dogovor o podeli zemlje. Germani su primorali poslednjeg imperatora Zapadnog carstva da napusti dužnost i preda vlast njihovom vođi Odoakaru.
Ljubitelji ironije ćesvakako uživati u činjenici da je poslednji rimski imperator bio Romul Avgust - imeje dobio po legendarnom osnivaču Rima, prvom i verovatno najvećem imperatoru.
Sentimentalno nastrojeni čitaoci će sa zadovoljstvom prihvatiti činjenicu da je Romulu Avgustu, koji je verovatno bio u tinejdžerskim godinama, bilo dozvoljeno da ode u penziju u Napulj, sa godišnjim primanjima od šest hiljada zlatnika.
Poslednji rimski imperator čak nije bio toliko značajan da bi bio pogubljen.
Animirana mapa Rimske republike i Rimskog carstva između 510. godine p.n.e. i 530. godinen.e.
Osnovni uzrok pada je verovatno bila sama veličina Carstva. Velika imperija podrazumeva i duge granice koje treba braniti, posebno u svetu punom ljubomornih suseda i nemirnih siromašnih naroda. Rimsko carstvo je bilo izloženo pritiscima (obično istovremenim) iz različitih pravaca - nomadskih plemena na konjima iz azijskih stepa, germanskih plemena iz današnje severne i centralne Evrope, Berbera iz severne Afrike.
Problem se mogao rešiti jedino velikom i skupom armijom koja bi delovala kao faktora odvraćanja ili podmićivanja eventualnog napadača. Kada se tome doda i ekonomija koja se nije zasnivala na proizvodnji, već prvenstveno na uvozu, održavanje masivnog odbrambenog sistema sigurno vodi u visoku inflaciju. Rimski denarijus je 98. godine sadržao 93% srebra, da bi 270. godine taj procenat spao na 0.02.
Politička nestabilnost je bila dodatni problem: 68. godine promenjena su čak četiri imperatora; dok je 238. godine ovu titulu imalo ili je delilo osam različitih osoba. Rimska vojska je postala glavni faktor u izboru prvog čoveka imperije, mada je i ona često bila podeljena na neprijateljski nastrojene formacije. Zahvaljujući ukorenjenoj birokratiji čak je i državna uprava uspevala da opstane, pa čak i da izvlači koristiod stalne borbe za vlast.
Rimski imperatori su povremeno pokušavali da reše problem glomazne države putem deobe vlasti i kontrole. Imperator Dioklecijan je tako 293. godine proglasio sebe imperatorom istočne, a jednom od svojih generala imperatorom zapadne polovine Carstva. Oba imperatora su imala titulu Avgust, a svaki od njih je imao zamenika koji je nosio titulu Cezar.
Tetrarsi, statua preneta u Veneciju iz Carigrada
Podela na Zapadno i Istočno rimsko carstvo izvedena je nakon smrti Teodosija I, 395.g.
Te godine došlo je do pobune germanskih snaga koje su se borile pod rimskom komandom - Germani su smatrali da nije bio ispoštovan dogovor o podeli zemlje. Germani su primorali poslednjeg imperatora Zapadnog carstva da napusti dužnost i preda vlast njihovom vođi Odoakaru.
Ljubitelji ironije ćesvakako uživati u činjenici da je poslednji rimski imperator bio Romul Avgust - imeje dobio po legendarnom osnivaču Rima, prvom i verovatno najvećem imperatoru.
Sentimentalno nastrojeni čitaoci će sa zadovoljstvom prihvatiti činjenicu da je Romulu Avgustu, koji je verovatno bio u tinejdžerskim godinama, bilo dozvoljeno da ode u penziju u Napulj, sa godišnjim primanjima od šest hiljada zlatnika.
Romul Avgust na solidus-u, rimskom zlatniku
Ostrogotsko carstvo nastalo posle pada Zapadnog rimskog carstva
Нема коментара:
Постави коментар